Kind of advocaat van de duivel?

Dat niet alles tijdens je project van een leien dakje verloopt, zal geen verrassing zijn. Niet alle stakeholders zijn even enthousiast over de inhoudelijke invulling er van. Je loopt vertraging op. Voorziene budgetten zullen overschreden worden. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Hoe je het nu draait of keert, elke verandering zal een vorm van weerstand met zich meebrengen. Een deelnemer sloeg tijdens onze training ‘Stakeholdering’ de nagel op de kop door het als volgt te formuleren: "Mensen willen wel veranderen, maar willen vooral niet veranderd worden". In andere woorden: Zolang de verandering vanuit onszelf ontstaat is er geen vuiltje aan de lucht. Vanaf het moment dat ze extern geïnitieerd worden, kunnen er moeilijkheden ontstaan. En laat dat nu net de context zijn waarbinnen we in onze projecten toch geregeld moeten werken.

Stakeholders met weerstand

In onze blog ‘Hoe doe je een stakeholderanalyse?’ leerden we je hoe je stakeholders in 5 categorieën kan onderverdelen op basis van de ‘Acceptatie-Energie matrix’. Onze ‘Analyse-tool’ helpt je bij dit proces. Vooral de categorie ‘tegenstanders’ (en bij uitbreiding de vermijders) zijn de stakeholders met weerstand. Maar hoe ga je daarmee om?

Tegen je natuur in

Je zal het volgende vast al in je eigen privécontext ervaren hebben. Je hebt met iemand een discussie en verschilt duidelijk van mening. Met hand en tand probeer je met alle mogelijke argumenten duidelijk te maken dat jij het bij het rechte eind hebt. Toch is de ander niet overtuigd. Sterker nog. Deze gaat nog meer met de hakken in het zand. Voor je het weet zit je in een welles nietes gevecht. De stemmen verheffen zich. Er blijkt nog weinig ruimte voor een rationele discussie en je komt niet tot een oplossing. Je verlaat het gesprek, beide met een wrang gevoel. Achteraf maak je jezelf de bedenking: Hoe zijn we toch op dit punt beland?

Met stakeholders is het net zo. Ze verdedigen een standpunt en als dat niet overeenkomt met onze eigen visie, hebben we de neiging om ons te verdedigen. We willen het wedstrijdje winnen. Deze reactie valt perfect te verklaren, want het zit namelijk diep in ons DNA ingebakken. We zien onze tegenstanders als kind van de duivel. Als last. Als stakeholders die ons het leven moeilijk maken. En dat heeft heel wat gevolgen voor onze interactie met hen.

Toch kan je het ook anders bekijken. Wat tegen onze natuur in, maar wel met een positievere insteek. Als je het goed aanpakt, kunnen ze namelijk een fantastische bijdrage leveren aan het project. Dit is hoe je het doet.

10 tips om met je tegenstanders om te gaan

Mensen zijn niet tegen jou, maar wel voor iets anders

Wanneer iemand weerstand toont, voelen we dat nogal snel als een persoonlijke aanval. Daardoor lijkt het alsof de ander iets tegen ons heeft. Dat is helemaal niet het geval. Probeer het te bekijken vanuit een positieve mindset en draai het om. Als ze zich niet kunnen vinden in de huidige aanpak, welke benadering zien ze dan wel zitten. Je zal zien dat deze kijk je een rijkdom aan nieuwe ideeën zal opleveren.

Niemand is gek als je hun logica begrijpt

Deze hebben we niet zelf uitgevonden, maar komt van wijlen Jean-Luc Dehaene. Een bijzonder slimme uitspraak met heel veel waarheid er in. Iedereen heeft namelijk zijn of haar goede redenen om een project wel of niet te steunen. Misschien zijn ze minder relevant voor jezelf. Dat kan. Al betekent dat niet dat ze voor de anderen niet waardevol zijn.

Weerstand is passie

Bekijk het eens zo. Iemand zal niet voor zijn plezier tegen je kar rijden. Weerstand tonen is een negatieve emotie zichtbaar maken en dat is van weinigen onder ons een hobby. Het onderwerp moet voor je stakeholder dus wel heel belangrijk zijn. Anders zouden ze hun energie hier niet aan verspillen. Bekijk de weerstand als een uiting van betrokkenheid. Dat zal je ook toelaten om deze energie op een positieve manier in te zetten.

Maak afspraken

Meestal kennen we de personen die weerstand zullen hebben. Ken je pappenheimers! Dat maakt het echter ook mogelijk om vooraf met hen af te stemmen over de manier waarop ze een constructieve bijdrage kunnen leveren aan het project. Hoe wil je hun positie een stem geven? Hoe zorgen we ervoor dat anderen je standpunt als een meerwaarde ervaren? Zo kom je tijdens de projectvergadering niet voor verrassingen te staan.

Advocaat van de duivel

Integreer de positie van je tegenstanders door hen in de projectvergadering de rol van 'advocaat van de duivel' te geven. Spreek vooraf goed af hoe ze die rol kunnen opnemen. Door hun kritisch standpunt kan je mogelijke blinde vlekken binnen het project aan het licht brengen. Dan is weerstand niet meer iets louter negatief, maar zet je het in om tot constructieve oplossingen te komen.

Betrek je tegenstanders

Vanuit nature vermijden we liever de confrontatie. We hebben schrik voor de impact van hun houding op de andere stakeholders rond de vergadertafel. Doordat we hen vermijden zullen tegenstanders net nog meer de neiging hebben om hun standpunt hoorbaar te maken. Jij hoopt dat hun weerstand stilletjes zal uitdoven. Zij hebben daardoor net de neiging om hun positie kracht bij te zetten. Hoe zou je zelf zijn als je niet gehoord wordt. Betrek hen daarom actief bij het project en geef hen de stem die ze verdienen.

Wat is er gemeenschappelijk?

Hoe tegenstrijdig onze standpunten ook zijn, er zullen ook altijd gemeenschappelijkheden te vinden zijn. Misschien zijn ze niet rechtstreeks verbonden met het project. Maar misschien vinden jullie het beiden belangrijk om het bedrijf naar een hoger niveau te brengen. Als je van daaruit het gesprek begint creëer je geen tegenstrijdig vertrekpunt, maar een gemeenschappelijke basis om verder op te bouwen.

1-op-1 gesprekken

Verdiep je in het perspectief van je tegenstander. Je doet dat best niet in groep, maar in een persoonlijk gesprek. Zeker wanneer je het gevoel hebt dat je stakeholder binnen het project een status te verdedigen heeft. Hen tijdens een groepsgesprek in de spotlight zetten is dan niet het beste idee. Zorg voor een context waarin je in alle veiligheid met de ander kan spreken.

Waardeer weerstand

Al helemaal tegen onze natuur in, maar het werkt bijzonder efficiënt. Herinner je. Tegenstanders voelen zich vaak niet gehoord. Als je hen erkent in hun positie, zal er in ieder geval ruimte ontstaan voor dialoog. Je kan nog een stap verder gaan door te zeggen: 'Patrick, ik begrijp dat je vanuit jouw expertise heel wat vragen hebt bij…". Daarmee erken je niet alleen hun standpunt, maar valideer je ook hun kwaliteit. Een wondermiddel!

Level je met je stakeholder

Weerstand kan zich afspelen op verschillende niveaus. De hierboven beschreven voorbeelden hebben te maken met een emotionele vorm van weerstand. Als je echter met een rationele vorm van weerstand te maken hebt, dan kan het al voldoende zijn om de pro's en con's zichtbaar. Door middel van argumentatie kom je dan al een heel eind in het overtuigen van de ander.

Meer tips tijdens onze training Stakeholdering

Tijdens de training 'Stakeholdering' staan we niet alleen stil bij mogelijke interventies richting tegenstanders. We kijken breder. We onderzoeken het hele proces dat nodig is voor duurzame win-win-win engagementen bij je stakeholders.

Download de productfiche

Je kan kiezen uit deze 3 opties

Open aanbod:

Verrijk je leerervaring met collega's uit andere sectoren en kies zelf het moment waarop je de training wil volgen.

Vind een datum in het open aanbod

Training in-house:

Eerder op zoek naar een training voor jouw organisatie of wil je een leertraject op maat van jouw team?

Let's Talk!

Individuele coaching:

Liever een individuele begeleiding geheel op maat van jouw persoonlijke leernoden?

Plan je intake